ચાણક્ય નીતિ : માણસનું જીવન ચાણક્યની નીતિઓના આધારે સુધારી શકાય છે. તેણે તેમની નીતિઓને ચાણક્ય નીતિ નામની ગ્રંથ બુકમાં એકીત્રિત કરી છે. આમાં એક શ્લોક દ્વારા સાપને એક પ્રકારનાં વ્યક્તિ કરતા વધુ સારી રીતે બનાવે છે. ચાલો જાણીએ તેમની નીતિ વિશે … ચાણક્યએ માણસ, જીવન અને સમાજ વિશે ઉંડો અભ્યાસ કર્યો અને પછી તેમના માટે નીતિઓ બનાવી. આ નીતિઓના આધારે ચાણક્યએ એક સરળ છોકરા ચંદ્રગુપ્તને ભારતનો સમ્રાટ બનાવ્યો અને મૌર્ય વંશની સ્થાપના કરી. તેની નીતિઓના આધારે માણસનું જીવન સુધારી શકાય છે.
दुर्जनस्य च सर्पस्य वरं सर्पो न दुर्जनः ।
सर्पो दंशति काले तु दुर्जनस्तु पदे पदे ।।
આ શ્લોક દ્વારા ચાણક્ય સાપ અને દુષ્ટની તુલના કરે છે અને કહે છે કે સાપ દુષ્ટ માણસ કરતાં ઉત્તમ છે. તેઓ કહે છે કે સાપ ફક્ત ત્યારે જ ડંખ મારે છે જ્યારે તેને ભય લાગે છે અથવા કાળ એટલે કે મૃત્યુ આવવાથી ડંખે મારે છે, પરંતુ દુષ્ટ વૃત્તિનો માનવી દરેક સમયે આ તકમાં રહે છે કે ક્યારે મોકો મળે ને ડંખ મારી દે.ખરાબ માણસ ક્યારેય તમારું ભલું ન કરી શકે.
ચાણક્ય કહે છે, મિત્રોની પસંદગી કરતી વખતે સાવચેત રહેવું જોઈએ. મિત્ર એવો હોય જે સહાયક હોય અને મુશ્કેલીમાં તમારી સાથે ઉભો રહે.પરંતુ જો તમે દુષ્ટ વ્યક્તિ સાથે મિત્રતા કરો છો તો તે હંમેશા તમારું નુકસાન કરે છે.તેથી દૃષ્ટ વ્યક્તિ ની સાથે જેમ બને તેમ તેનો સાથ જલ્દી છોડી દેવો જોઈએ.નિ:સ્વાર્થ ભાવ સાથે દુ:ખના સમયમાં જે વ્યક્તિ તમને સાથ આપે તે તમારો સાચો મિત્ર હોઈ શકે છે.
જો કોઈ મિત્ર સંકટમાં, માંદગીમાં, દુશ્મન દ્વારા હુમલો કરવા ઉપર , શાહી દરબાર અને સ્મશાનમાં તમારી સાથે ઉભો રહે છે, તો તે તમારો સાચો મિત્ર છે. તે સમયે, તમે તમારી મિત્રતા ચકાસી શકો છો.વિપરીત પ્રકૃતિ વાળા લોકો સાથે ક્યારેય મિત્રતા નથી બની શકતી. તે સંબંધ દેખાડો કરવા પૂરતા હોય છે. કારણ કે સાપ અને નોળિયાની,બકરી અને વાઘની,હાથી અને કીડીની અને સિંહણ અને કૂતરાની ક્યારેય મિત્રતા નથી થઇ શકતી.
એ જ રીતે, સજ્જન અને દુષ્ટ વ્યક્તિ વચ્ચે પણ મિત્રતા અશક્ય છે.સંગતની અસર માણસ ઉપર વધુ પડે છે,પછી ભલે તે સારો હોય કે પછી ખરાબ. ધીમે ધીમે જ ભલે પરંતુ વધુ સમય તેમની સાથે પસાર કર્યા પછી,તમારા મિત્રો વાળા ગુણ તમારી અંદર આવવા લાગે છે. તેથી મિત્રતા બનાવતી વખતે, આ વાત ધ્યાનમાં રાખો કે તમારા મિત્રોની સંગત તમારી સુસંગત હોય.
ચાણક્ય નીતિ
प्रलये भिन्नमार्यादा भविंत किल सागर:।
सागरा भेदमिच्छन्ति प्रलेयशपि न साधव:।।
આ શ્લોકમાં ચાણક્ય કહે છે કે જ્યારે સર્વશક્તિનો સમય આવે છે ત્યારે સમુદ્ર પણ પોતાનું ગૌરવ છોડી દે છે અને કિનારો તોડી નાખે છે,પરંતુ એક સજ્જન વ્યક્તિ સમાન પ્રકારની વિનાશ અને દુર્ઘટનામાં પણ પોતાનું ગૌરવ નથી બદલી શકતા. તેઓ ધૈર્ય ગુમાવતા નથી અને ગંભીર રહે છે. મુશ્કેલ સમયમાં આવા લોકો સંયમમાં સફળ થાય છે અને સફળતા પ્રાપ્ત કરે છે.
Important Links
| નવી અપડેટ મેળવવા | અહી ક્લિક કરો |
| WhatsApp Channel | Join WhatsApp Channel |